Alarm over toename dakloze gezinnen in Amsterdam: "Kinderen voelen zich nergens thuis"

Vermoedelijk steeds meer Amsterdamse kinderen verblijven op onveilige plekken, in een auto of slapen bij bekenden, soms gescheiden van hun ouders. Met alle gevolgen van dien, zoals uithuisplaatsingen of mentale problemen. Daarvoor waarschuwt Kinderombudsman Annemarie Tuzgöl-Broekhoven in een vandaag gepresenteerd onderzoeksrapport.  Hoe groot het probleem precies is, is onduidelijk: er zijn niet genoeg cijfers over. Wel is er een telling van de GGD: bij de noodopvang klopten tussen juli 2023 en juli 2024 in totaal 188 dakloze gezinnen aan. De gemiddelde leeftijd van een volwassene, bijna altijd een vrouw, was 35 jaar. De helft van de gezinnen had één kind. Maar het probleem lijkt een stuk groter, ziet de Kinderombudsman. Zo hebben zich sinds begin dit jaar alleen al bij het buurtteam in Zuidoost 98 dak- en thuisloze gezinnen gemeld. In het onderzoeksrapport ‘Zorgen voor dakloze gezinnen in Amsterdam’ noemt ze verschillende oorzaken, met daarbij schrijnende voorbeelden. Enerzijds vragen gezinnen zelf niet op tijd om hulp en anderzijds wordt de woonsituatie van gezinnen niet altijd opgepikt door instanties. "Dan is het vaak al geëscaleerd: er is sprake van onveiligheid, schulden, mentale problemen en gezinnen kunnen niet meer in hun eigen netwerk terecht." Huisuitzettingen voorkomen De Kinderombudsman pleit voor meer onderzoek naar de oorzaken van dakloosheid zodat gezinnen eerder in beeld komen. Zo moeten bijvoorbeeld huisuitzettingen worden voorkomen als er geen zicht is op een andere woning. Ook moet er worden gekeken naar 'creatieve' woonoplossingen, met het oog op het woningtekort in de stad. Dat kan een huis binnen of buiten de stad zijn.  Daarmee moet worden voorkomen dat een van de meest fundamentele rechten voor kinderen, het recht op een veilig thuis, niet wordt geschonden. Dat is nu te vaak wel het geval. Kinderen hoppen van bank naar bank, hebben geen plek om huiswerk te maken of te kunnen spelen. "Ze kunnen niet gewoon kind zijn, want ze voelen zich nergens thuis." Dit kan op zowel de korte als lange termijn leiden tot ernstige problemen, zoals verslaving, depressie, trauma of dakloosheid op latere leeftijd. Opvang overvol Hoewel Amsterdam al meer doet dan andere gemeenten, namelijk het bieden van noodopvang voor dakloze gezinnen, is het volgens de Kinderombudsman nog niet genoeg. Omdat de opvang overvol zit, is die alleen beschikbaar voor gezinnen met een binding met de stad. Daardoor valt een steeds grotere groep kinderen buiten de boot. De gemeente moet dan ook ingrijpen, zo is de aanbeveling. "En ervoor zorgen dat bij elkaar inwonen loont in plaats dat mensen hiervoor worden gestraft én dat tijdelijke woonoplossingen ook moeten kunnen gelden voor gezinnen."