Amsterdam wil zo snel mogelijk gps-apparaten voor slachtoffers van stalking en huiselijk geweld

Een gps-apparaat dat slachtoffers van huiselijk geweld of stalking moet beschermen: 'slachtofferdevices', worden ze ook wel genoemd. In Rotterdam loopt er al een proef met de apparaten en als het aan het Amsterdams college ligt, worden ze ook in de hoofdstad zo snel mogelijk geïntroduceerd. De apparaten worden alleen gebruikt voor slachtoffers van huiselijk geweld of stalking waarbij iemand veroordeeld is. Het apparaat heeft een directe gps-verbinding naar de enkelband van de dader. Wanneer diegene te dicht in de buurt van het slachtoffer komt, gaat er een melding af bij de reclassering. Vervolgens is het de bedoeling dat de politie er direct op afkomt. Het kastje kent ook een 112-noodknop voor acuut gevaar. Een apparaat met alleen zo'n alarmknop wordt al langer gebruikt door slachtoffers, maar het nadeel ervan is dat er pas gealarmeerd wordt als het slachtoffer oog in oog met de dader staat.  Het apparaat dat voor deze proef gebruikt wordt, stuurt door de gps-verbinding automatisch signalen door. De proef wordt geleid door het ministerie van Justitie en Veiligheid en wordt al in Rotterdam en in een aantal kleinere gemeenten uitgevoerd. Het is de bedoeling dat er vanaf juli meer gemeenten volgen. Groen licht Als het aan het college ligt, komen worden de apparaten zo snel mogelijk in Amsterdam gebruikt. Daarvoor wacht wethouder Alexander Scholtes (Zorg) nog op groen licht van het ministerie. Volgens het ministerie wordt daar dit najaar een besluit over gemaakt. Scholtes noemt het slachtofferdevice een 'zeer wenselijke aanvulling' op het de maatregelen die er al zijn om slachtoffers te beschermen. "Vooral voor slachtoffers van ernstige stalking en huiselijk geweld kan het slachtofferdevice een groot verschil maken."  "De gemeente wacht met smart op die landelijke uitrol", zegt een woordvoerder van Scholtes. "Omdat Amsterdam al langer heeft aangegeven hier graag mee te willen doen en alle partners zich hebben voorbereid, staan we bovenaan de lijst zodra het ministerie groen licht geeft." "Voor slachtoffers van ernstige stalking of huiselijk geweld kan dit letterlijk het verschil betekenen tussen voortdurende angst en een leven waarin je je beschermd weet. Dat blijkt ook uit eerste evaluatie van de pilots." Voorwaarden Meedoen aan de pilot kan niet zomaar. Naast dat de stalker of pleger van huiselijk geweld dus moet zijn veroordeeld, moet hij ook een gebiedsverbod opgelegd hebben gekregen. Daarnaast werkt het apparaat alleen als de veroordeelde een enkelband draagt.  Ook mogen dader en slachtoffer, die in veel van deze gevallen ex-partner van elkaar zijn, geen contact met elkaar hebben. Slachtoffers die dat noodgedwongen toch hebben, bijvoorbeeld omdat er een omgangsregeling met kinderen is, worden uitgesloten van de proef.  Die strikte voorwaarden worden ook gebruikt bij proeven in andere gemeenten, en hebben tot gevolg dat er relatief weinig mensen aan mee kunnen doen. In Rotterdam hebben tien slachtoffers nu zo'n apparaat. Drie andere gemeenten doen de proef met slechts twee slachtoffers. Reclassering: effecten positief Reacties uit een eerste evaluatie van de pilot klinken al positief. "We hebben er al een aantal lessen uit kunnen halen", vertelt Mieke Kort van de reclassering. "Er zijn weinig voorbeelden waarbij je kunt zien dat een onveilige situatie echt is voorkomen, maar je ziet wel effect bij het gevoel van veiligheid die de slachtoffers krijgen. Die durven weer veilig weer over straat. Toen we dat zagen, dachten we wel: dit vraag om uitbreiding." De reclassering krijgt een melding als het slachtofferdevice en de enkelband in de buurt van elkaar zijn. Maar grijpen lang niet altijd in. Als de een in de metro zit en de ander op de A10 rijdt, is dat bijvoorbeeld niet nodig. En als slachtoffer en dader allebei op een festival zijn wat niet binnen het gebiedsverbod valt, dan bellen we ook niet gelijk de politie. Maar het kan wel zo zijn dat we even met het slachtoffer bellen. Dan zeggen we iets als: "Hij is hier ook, als je via de zuidelijke uitgang naar buiten loopt, kun je hem ontlopen." Kort benadrukt dat slachtoffers niet zomaar een apparaat kunnen aanvragen, omdat er een lijst aan voorwaarden is waar ze aan moeten voldoen. "Als het slachtoffer werkt op de plek waar de dader verblijft, dan kun je je afvragen of het werkt." Daarnaast moet de dader altijd toestemming geven voor het gebruik van het apparaat. "Maar in de praktijk zien we dat dit altijd wel gegeven wordt. De meeste daders willen ook van hun patroon af."