Amsterdamse kunstmestfabriek belooft minder stankoverlast voor omgeving

Kunstmestfabriek ICL wil met het inbouwen van een speciaal filter de geuroverlast voor bewoners in Tuindorp Oostzaan en de NDSM verminderen. Dat moet voor de zomer van 2026 zijn geïnstalleerd. Dat zegt Vincent Brugge, algemeen directeur voor ICL Europa. De afgelopen maanden heeft ICL, een kunstmestfabriek aan de Fosfaatweg in het Westelijk Havengebied, verschillende proeven uitgevoerd met als doel de geuroverlast die de fabriek veroorzaakt te verminderen. "We hebben lang gezocht naar het beste middel", zegt Brugge, "en dat is uiteindelijk het actief kool geworden." Brugge zegt dat het actief kool in de schoorsteen wordt ingezet als een extra filter. "Dat filtert nog meer geurmoleculen eruit", zegt Brugge. "Op basis van de testen die wij hebben gedaan met de testinstallaties, verwachten wij dat, zodra dit geïnstalleerd is, de geuroverlast duidelijk verminderd zal zijn." Inmiddels heeft ICL twee offertes ontvangen. We verachten de opdracht binnenkort te kunnen geven. Voor de zomer van 2026 moet de installatie compleet zijn." Slepend probleem De klachten van Noorderlingen over stank en prikkende ogen en luchtwegen gaan al decennia terug. Sinds 2018 registreert de Omgevingsdienst (OD) een sterke toename van de klachten. Bewoners wijzen onder andere naar kunstmestfabriek ICL als de boosdoener. De in Nederland dominante zuidwestenwind zorgt ervoor dat Noorderlingen in Tuindorp Oostzaan en de NDSM vaak met de uitstoot te maken hebben. De geuroverlast hangt samen met het bewerken van fosfaaterts in de fabriek, zegt Brugge. "Daar zit organisch materiaal in. Als we dat ontsluiten, komen de geurmoleculen vrij. Die komen via de schoorsteen dan de lucht in." De prikkende ogen en luchtwegen waar Noorderlingen last van hebben, hangen samen met een ander stof: zoutzuur. In de huidige vergunning van ICL zijn limieten opgenomen hoeveel van het bijtende zoutzuur de fabriek uit mag stoten. Bij recente inspecties van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD) is gebleken dat ICL meermaals veel meer zoutzuur uitstootte dan volgens de vergunning is toegestaan. De OD legde ICL daarop een dwangsom op van 500.000 euro, dat in vier delen wordt verbeurd. ICL vecht deze maatregel overigens aan, omdat de meetmethodes van de OD niet zouden kloppen. Gezuiverd water in de gaswasser ICL-directeur Brugge zegt ook wat te willen doen aan de zoutzuuruitstoot van zijn fabriek. In de gaswasser, een installatie vlak voor de schoorsteen waarbij gesproeid water een deel van het zoutzuur op moet nemen, wordt nu water uit het IJ gebruikt. De bedoeling is om op korte termijn over te stappen op gezuiverd water. Brugge verwacht dat dit de zoutzuutuitstoot terug zal dringen. Ook moeten speciale sponsen een deel van het zoutzuur afvangen.  Brugge. "Op langere termijn willen we de hele gaswasser vervangen. Die is 15 jaar oud en end of life, zoals wij zeggen." Wanneer dat gaat gebeuren, is volgens Brugge lastig te zeggen: dat hangt af van de nieuwe omgevingsvergunning waar de OD momenteel werkt. "Zodra die finaal is, kunnen wij verder met de installatie." Wel wordt er al gewerkt aan de ontwerpschetsen van de nieuwe gaswasser. Bewonersavond De aankondiging van ICL komt op een moment dat er zowel bij de OD, de gemeente als bij Noorderlingen groeiende frustraties zijn over het uitblijven van concrete stappen van ICL om de geuroverlast en zoutzuuruitstoot aan te pakken. Brugge benadrukt dat ICL een 'goede buur' wil zijn. "Wij nemen deze maatregel, onafhankelijk van wat er uit de vergunningsprocedure komt. Om te zorgen dat die uitstoot omlaag gaat." Op maandagavond 25 augustus licht een delegatie van ICL de maatregelen toe op een bewonersavond in het Zonnehuis in Tuindorp Oostzaan. Later die week, op woensdag 27 augustus, staat een gesprek tussen wethouder Steven van Weyenberg en de ICL-directeur gepland.