Demonstratierecht hoeft volgens onderzoekers niet aangepast of ingeperkt te worden

Demonstraties lopen in de meeste gevallen niet uit de hand en blijven vreedzaam, concluderen onderzoekers. Daarom hoeft het demonstratierecht volgens hen niet worden aangepast. Die conclusie staat haaks op de aanzwellende geluiden vanuit de landelijke politiek om het recht om een demonstratie te organiseren in de wet aan te scherpen. De onderzoekers concluderen dat het beeld van politici, dat demonstraties regelmatig uit de hand lopen, niet klopt. In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek - en Datacentrum heeft de groep onderzoekers gekeken naar het demonstratierecht. Zelden incidenten Onder andere de Wet openbare manifestaties, maar ook andere wet- en regelgeving, biedt voldoende ruimte voor het uitoefenen van een demonstratie en tegelijkertijd een eventuele beperking daarvan. 97 procent van de demonstraties verlopen zonder incidenten, blijkt uit eerder onderzoek. En bij slechts 0,03 procent van de gevallen zijn er meer dan tien incidenten bij een demonstratie. Toch willen verschillende politieke fracties een aanscherping van het recht op demonstreren. Hiervoor worden de gevolgen van demonstraties van Extinction Rebellion genoemd, bijvoorbeeld door de snelwegblokkades.  Maar een wijziging in de wet is volgens de onderzoekers dus niet nodig. Dat concluderen ze op basis van gesprekken met burgemeesters, medewerkers van politie en OM, advocaten, organisatoren van demonstraties en een analyse van internationale wet- en regelgeving, rechtspraak en literatuur.  Bivakmutsen Een heikel punt is het dragen van gezichtsbedekkende kleding. Een totaalverbod willen burgemeesters en de politie niet, want het moet mogelijk blijven om anoniem te kunnen demonstreren tegen bijvoorbeeld buitenlandse mogendheden. Handvatten om bijvoorbeeld bivakmutsen te kunnen verbieden zouden enkele burgemeesters wel willen, maar een algeheel verbod vinden ze te zwaar.  Verharding  Opvallend is dat de ondervraagden wijzen op een averechts effect van een beperking van het demonstratierecht. Het zou namelijk verharding in de hand kunnen werken, want de onderzoekers wijzen op dat effect in Engeland, waar restricties rond demonstraties zijn doorgevoerd. Strengere wetten leidde daar tot escalatie.  Of er aanpassingen gedaan zullen worden, ligt nu dus aan het demissionair kabinet. Zij zullen dit advies gebruiken om over het demonstratierecht een beslissing te nemen.