Emotionele buurtavonden, demonstraties maar ook steun: erotisch centrum altijd al omstreden

Ruim vijf jaar wordt er al gesproken over een erotisch centrum waarmee de gemeente het grootste deel van sekswerk op de Wallen wil verplaatsen. Na een lange zoektocht naar een geschikte locatie, lijkt de komst van het centrum in Zuid toch onzeker nu vandaag duidelijk werd dat D66 het erotisch centrum uit haar verkiezingsprogramma heeft geschrapt. En daarmee wordt er een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de roerige geschiedenis van het prostitutiepand.   Meer veiligheid voor prostituees en minder overlast en criminaliteit op de Wallen: dat is het idee achter het erotisch centrum. Een plaats voor horeca en entertainment, zodat bezoekers die niet per se geld uit willen geven aan sekswerkers er ook heen zouden willen. Bijkomend aandachtspunt: het aantal op toeristen gerichte functies moet 'beperkt zijn'.  De gezamenlijke visie op de toekomst van de binnenstad is in 2018 het startpunt voor gesprekken met bewoners, sekswerkers en ondernemers van de Wallen. In juli 2019 presenteert het college vier scenario's om raamprostitutie in de stad te herstructureren. Het aantal ramen op de Wallen, de locaties van ramen, zichtbaarheid van prostitutie en de toegang tot het Singelgebied worden hierbij onder de loep genomen.  Prostitutiehotel In een brief aan de gemeenteraad in november 2020 laat Halsema weten dat de keuze voor een 'prostitutiehotel' - een hotelgebouw met 100 sekswerkplekken - van de baan is. Het daarvoor in de plaats komende erotisch centrum moet plek bieden aan zo'n honderd kamers. Een zogenaamde 'volumestudie' schetst de indeling van het toekomstige gebouw. Via een hellingbaan zouden bezoekers zich langs de ramen, andersoortige werkplekken en horeca/entertainment bewegen. Volgens het stadsbestuur een manier om 'meer grip te houden op bezoekers en overlast en onveilige situaties te voorkomen'.   Voor het eerst legt de gemeente diverse mogelijke locaties - die kunnen vervallen of waar nieuwe bijkomen - voor; 'een voorlopige shortlist'. Daarop staan nog veel locaties. Het stadsbestuur verwacht op dat moment  - na het kiezen van een definitieve locatie - nog 3,5 tot 10 jaar met de ontwikkeling bezig te zijn, voordat het erotisch centrum in gebruik kan worden genomen. In mei 2022 laat de coalitie - PvdA, GroenLinks en D66 - in een akkoord weten dat de locatiekeuze voor het centrum verder kan worden onderzocht. Er moeten twee tot drie voorkeurslocaties worden gevonden. Ook wordt er - naast onder andere financiële haalbaarheid en eigendomssituatie - onderzoek gedaan naar de sociaal-maatschappelijke impact van het erotisch centrum op de buurt en de bewoners.  Drie voorkeurslocaties De drie voorkeurslocaties worden in februari 2023 bekend: twee in Zuid - de Groene Zoom en Europaboulevard bij de RAI -  en één in Noord bij de Docklandsplot op de NDSM-werf Oost. In maart vraagt het college stadsdelen om advies en gaat Halsema in gesprek met bewoners en ondernemers in Zuid en Noord. Op drukbezochte en emotionele informatieavonden zeggen veel van hen de plannen 'absurd te vinden' of geven aan 'het niet te vinden passen in een kindvriendelijke buurt'.  In december 2023 besluit het college om met de locatie Europboulevard verder in te gaan. Daarmee komen de locaties Docklandsplot en De Groene Zoom officieel te vervallen. En dat valt niet in goede aarde bij sekswerkers en omwonenden die zich tegen de komst verzetten. Er ontstaat een zogeheten 'Monsterverbond' - met uiteenlopende groeperingen waaronder ondernemersverenigingen, sportclubs en bewoners - die 22.000 handtekeningen ophaalt tegen de komst van het centrum. Onbegrip en woede  Bewoners die dicht bij de beoogde locatie wonen snappen niks van de keuze van Halsema en spreken van 'nog meer prettoerisme in Zuid'. Ondanks het besluit om het erotisch centrum in Zuid door te zetten, steken tegenstanders in Noord tijdens een kleine demonstratie de letters 'E' en 'C' in brand. Op deze manier betuigen zij hun steun aan de bewoners van Zuid.  Ook voorstanders  Naast alle ophef en discussies zijn er ook voorstanders van de plannen. Zo zien veel LHBTIQ+-sekswerkers zo'n centrum als een meer inclusieve en veiligere werkplek. Ook een deel van de Wallenbewoners, verenigd in actiegroep Stop de Gekte, is voorstander en hoopt dat door de vermindering van het aantal ramen, de wijk leefbaarder wordt. Ook de coalitiepartijen GroenLinks en PvdA en natuurlijk Halsema zelf zijn positief over het plan. Zo spreekt raadslid Lian Heinhuis (PvdA) over 'factoren als veiligheid, bereikbaarheid en draagkracht' die terugkomen in de afweging rondom het erotisch centrum. Ook GroenLinks-raadslid Imane Nadif is 'blij met de duidelijkheid en benieuwd naar de uitwerking'. De derde coalitiepartner D66 steunt dan ook nog de plannen, maar raadslid Elise Moeskops zegt nog altijd veel vragen te hebben over bijvoorbeeld de scholen in de buurt en de verkeerssituatie.  Aan de slag De gemeenteraad gaat in maart 2024 aan de slag met een projectnota voor de locatie Europaboulevard in Zuid. In de maanden daarna wordt onderzoek gedaan naar het terrein en andere plannen zoals de uitbreiding van de A10 (Zuidasdok). Ook wordt nagedacht over hoe maatschappelijke organisaties, sekswerkers, ondernemers en bewoners kunnen blijven meedenken over het project. Opnieuw wordt het stadsdeel betrokken bij het conceptplan voor advies. Tussen afgelopen november en januari 2025 vinden er gesprekken plaats en worden reacties en ideeën verzameld. In maart wordt het plan dan echt in de gemeenteraad besproken. In juni en juli geeft de gemeente het zogenaamde 'concept-projectnota' vrij. Op dat moment kan iedereen de plannen lezen en hierop reageren. In totaal bezoeken 149 personen de tweedaagse informatiebijeenkomsten.  Onzekerheid Nu de volgende stap gezet moet worden, een beslissing om het erotisch centrum daadwerkelijk te gaan ontwikkelen, dreigt de komst toch onzeker te worden. Nu bekend is geworden dat D66 het erotisch centrum niet meer in hun verkiezingsprogramma heeft staan, is het onzeker of er na de gemeenteraadsverkiezingen nog genoeg steun is voor de realisatie van het erotisch centrum. Alle partijen in de oppositie zijn tegen de komst, GroenLinks en PvdA waren vanaf begin af aan voorstander en hebben de steun van D66 nodig. De vraag is nu hoe hard die partijen willen vasthouden aan de komst van het erotisch centrum - anders dreigt een vroegtijdig einde te komen aan dit altijd al omstreden project.