Is met uitzetting Amsterdammer de jacht op scheefwonen in heel Nederland geopend?

In Amsterdam wordt een man uit zijn sociale huurwoning gezet omdat hij met de verhuur van twee koophuizen grof geld verdiende. De vraag is wat de uitspraak van de rechter betekent voor de aanpak van andere 'duizenden woonfraudeurs' die scheefwonen. "Iedereen zwijgt als het graf als het gaat over de spaarrekening." Even kort over de zaak: in de Amsterdamse rechtbank trok woningcorporatie Ymere op 27 maart aan het langste eind. Een huurder moet na ruim tien jaar de sleutels van zijn sociale huurwoning in Amsterdam-Oost inleveren. Hij had namelijk inmiddels drie huizen gekocht, een verkocht met winst en twee verhuurt hij.  "Baanbrekend dat Ymere deze zaak heeft aangespannen", reageert Albert Gieling van De Woonschakel in West-Friesland. De corporatie heeft duizenden woningen in die regio. "Er was hier overduidelijk sprake van misbruik." Ook Woonwaard, met ruim 15.000 sociale huurwoningen in Alkmaar en Dijk en Waard, is naar eigen zeggen blij met de uitspraak. "Dit soort casussen zijn bij ons ook bekend. Dit is een mooie basis om op voort te borduren." Het klinkt sexy Maar er is ook kritiek op de zaak en de uitspraak. Willekeur, noemt hoofdredacteur van Vastgoedjournaal Ariana Manduzai het. "Waarom weegt het belang van de huurders van Ymere zwaarder dan dat van de huurders in de koopwoningen van de man. Deze mensen, arbeidsmigranten, zijn nu dakloos. Waar moeten zij heen?" Daarnaast vindt ze dat het 'makkelijk scoren' is van de Amsterdamse woningcorporatie. Tekst gaat verder onder de foto. "Het klinkt allemaal heel sexy: een woningcorporatie die een vastgoedbaas aanpakt. Maar dit is wel een exces." Er zijn volgens haar ook heel veel mensen die een sociale huurwoning huren met een veel groter vermogen dan deze man. "Met aandelen, bitcoins en iedereen zwijgt als het graf als het gaat om de spaarrekening. Ik vind dat echt niet uit te leggen. Pak die dan allemaal aan." Wat het op dit moment lastig maakt voor woningcorporaties om scheefwoners aan te pakken, is simpelweg de wet.  Een woningcorporatie heeft namelijk geen recht op informatie over vermogen of bezit van een huurder, legt Ernst Koeman van de Vereniging van Woningcorporaties Aedes uit. Alleen bij de toewijzing van een sociale huurwoning doet de woningcorporatie een inkomenscheck via de Belastingdienst. "Maar na het tekenen van het huurcontract hebben woningcorporaties in de regel geen zicht meer op de financiële situatie van de huurder." De woningcorporatie kan wél een jaarlijkse inkomenstoets doen, maar dan kan het huurbedrag met maximaal 100 euro worden verhoogd.  Aanpak heeft geen prioriteit En dus kon de Amsterdammer 'ongemerkt' drie huizen kopen, een met winst verkopen, twee huizen verhuren en ondertussen voor nog geen vijfhonderd euro blijven wonen in een sociale huurwoning in Amsterdam-Oost.  Het NRC ontdekte in 2021 dat er nog zeker duizend mensen in Nederland een sociale huurwoning hebben, maar ook meerdere koophuizen bezitten.  De journalisten concludeerden dit met informatie van het Kadaster, die ook beschikbaar is voor woningcorporaties.  Maar de check en aanpak van dit soort fraudeurs heeft voor Albert Gieling van De Woonschakel in West-Friesland geen prioriteit, zegt hij tegen NH.  Tekst gaat verder onder de foto. "Ik ga uit van vertrouwen bij mijn huurder. We voeren er dus geen actief beleid op. Maar op het moment dat er meldingen komen bij ons over situaties die hierop lijken, gaan we onderzoek doen." Ymere werd door een fraudeteam van de gemeente Amsterdam op de hoogte gesteld van de scheefwonende Amsterdammer. En moest het daarna dus alsnog via de rechter uitvechten.  "Om onwenselijke praktijken zoals deze tegen te gaan en bijvoorbeeld een vermogenstoets mogelijk te maken, is een verandering nodig van de wet en dat is aan de politiek", aldus Koelman van de Vereniging van Woningcorporaties.  Huis erven of scheiding Al zijn er volgens hem zat redenen waarom het wel te verantwoorden is dat je een koopwoning bezit. "Bijvoorbeeld door een erfenis, na een scheiding. Zo'n wetswijziging kan heel ingrijpend zijn en de vraag is of je dat moet willen." Ook Ariana Manduzai vreest dan voor 'een soort toeslagenaffaire'. Het wordt volgens haar tijd dat er serieus wordt gekeken naar de inkomensafhankelijke huur.  "Iedereen die zijn eigen broek kan ophouden, of dat nu is vanwege het bezit van een of meerdere woningen, een erfenis, bitcoins, spaargeld of een beleggingsportefeuille, hoort niet een sociale huurwoning bezet te houden. Dat is duidelijk." Maar als je na je intrek in een huurwoning meer gaat verdienen zou het veel eerlijker zijn als je huur gaat betalen naar je salaris, is zij van mening.  "Als je het kan betalen, moet je het betalen. Zo kan de corporatie van die extra huurpenningen weer meer woningen bouwen." Op West-Friese agenda Ymere wil de komende tijd 'onderzoeken' wat er mogelijk is om na deze uitspraak woonfraudeurs in Amsterdam aan te pakken. Over hoe dit onderzoek eruit ziet wilde de woordvoerder nog niets zeggen.  In ieder geval brengt de uitspraak ook elders in Noord-Holland iets teweeg.  "We vinden het goed te horen dat het maatschappelijk belang zwaarder weegt dan goedkoop huren door iemand die structureel koopwoningen bezit en deze verhuurt en zelf een sociale huurwoning bezet houdt", aldus Woonwaard. Gieling: "Een algemene jacht op alle huurders of zij eigenaar zijn van panden: zover zijn we zeker nog niet. Maar ik zet het onderwerp wel op de agenda bij het komende overleg van woningcorporaties in de regio."