Nieuwsuur: verdachte steekpartij Dam Oekraïense deserteur die levenslang cel in wilde

Roman D. de verdachte van de steekpartij op de Dam in Amsterdam van afgelopen maart, was een deserteur uit het Oekraïense leger. Dat blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur. Uit gesprekken met verschillende oud-collega's van D. komt een beeld naar voren van een man die op zoek is naar een levenslange gevangenisstraf. De verdachte zat van 2019 tot begin dit jaar bij het Oekraïense leger. Nadat hij in 2023 bij een granaatontploffing een zware hersenschudding opliep, werd hij overgeplaatst en kreeg hij een administratieve functie. Daar belandde hij volgens collega's in een sociaal isolement. In januari kreeg D. voor korte tijd verlof om zijn moeder, die sinds de Russische inval in Tsjechië woont, te bezoeken. D. zou zijn moeder uiteindelijk niet bezoeken en keerde ook niet terug naar Oekraïne. Zijn moeder zegt in gesprek met Nieuwsuur dat ze hem sinds de Russische inval niet meer heeft gesproken. In de gesprekken met Nieuwsuur wordt D. omschreven als 'teruggetrokken', 'provocerend' en 'veranderlijk'. Volgens één van zijn collega's kon hij de legerleiding 'vreselijk woedend' maken als hij met hen in discussie ging. Gevangenis Collega-militairen die Nieuwsuur sprak, zeggen afzonderlijk van elkaar dat D. het vaak had over een verblijf in de Europese gevangenis.  "Hij zei vaak dat hij iemand wilde vermoorden in Noorwegen, zodat hij daar naar een gevangenis kon en de rest van zijn leven verzorgd kon worden", zegt één van hen. "Hij bestudeerde wetten van verschillende landen om te begrijpen hoe hij een levenslange straf kon krijgen. Hij vertoonde al lange tijd tekenen dat er iets mis was met zijn geestelijke gesteldheid." 'De droom van de idioot' Zijn collega's namen de uitspraken van D. op dat moment niet serieus. Dat hij nu als verdachte vastzit voor de steekpartij op de Dam, waarbij vijf mensen gewond raakten, zou ze inmiddels wel aan het denken hebben gezet. "Toen ik voor het eerst hoorde wat Roman in Amsterdam had gedaan, dacht ik: 'de droom van een idioot is uitgekomen'." Na de steekpartij duurde het lang voordat de politie de identiteit van Roman D. kon vaststellen, omdat hij verschillende papieren bij zich had. Uit het Nieuwsuur-onderzoek blijkt nu dat D. de identiteitspapieren van vijf collega-militairen had nagemaakt. Speculatie De collega's van D. zijn sceptisch over de speculatie dat hij de steekpartij in opdracht van de Russen zou hebben gedaan, om zo de maatschappij in Nederland te ontwrichten. "Roman vocht jaren tegen de Russen; het is moeilijk voorstelbaar dat hij met hen samen zou werken", zegt een van hen.  Een ander zegt weer: "Wellicht dat iemand uit zijn geboortedorp contact heeft gezocht, iemand die nu voor de Russen werkt." Het OM zegt tegen Nieuwsuur dat ze met alle scenario's rekening houden.