Ondernemers Food Center vrezen voortbestaan nu projectontwikkelaar machtiger wordt

De strijd om het terrein van het Food Center in West duurt al vijftien jaar lang. Sinds 2010 is de gemeente Amsterdam van plan woningen te bouwen op het terrein en het grote distributiecentrum een stuk te verplaatsen. Iedereen is voor, maar de manier waarop de plannen al die jaren onduidelijk blijven wordt het allemaal steeds ingewikkelder voor de ondernemers: "Ik ga op zoek naar een nieuwe plek." "Deze soap duurt al veel te lang", aldus Wijgert van As van de belangenvereniging Herstructurering Food Center. Hij komt op voor alle ondernemers en leveranciers die gevestigd zijn op het Food Center. Ze leveren aan horecazaken en speciaal in heel 'groot Amsterdam', wat de stad en omliggende gebieden omvat. In totaal werken er ongeveer 2700 medewerkers op het Food Center verdeeld over zestig bedrijven. In 2010 werd bekend dat er op de plek van het huidige distributiecentrum woningen moeten komen. Maar vijftien jaar later is daar nog altijd niets van gekomen. Want de ondernemers, projectontwikkelaar en gemeente komen er tot op de dag van vandaag niet uit. Van As: "We werden altijd meegenomen in de plannen, maar dat is sinds een tijdje niet meer het geval. Het is ons nog altijd onduidelijk wat de kosten worden en wat ons te wachten staat." Dat de bedrijven willig zijn om te verschuiven op het terrein is al langer duidelijk, er is namelijk verbouwing nodig. Opschuiven is dan ook geen probleem voor ze, maar dat ze geen idee hebben waar ze zich op voorbereiden wel. In een conceptversie van de plannen van meer dan vijf jaar geleden staat dat de ondernemers recht hebben op die bedrijfsruimtes, maar de eerste aanbiedingen van de projectontwikkelaars - die samen onder de naam Marktkwartier werken - laten zien dat de panden veel hogere huur gaan hebben dan nu het geval is. "Voor ons is dat niet te betalen", vertelt Marcel Miedema van Miedema AGF, een distributiebedrijf van aardappels, groente en fruit. "We hebben heel veel ruimte nodig, en als het echt zo veel duurder uitvalt dan nu, kunnen we ons dat financieel niet permitteren. Dan moeten we op zoek naar nieuwe ruimte en moeten we dus van het terrein af." Overgeslagen station De ondernemers en de vereniging waar ze onder vallen zaten dus altijd om tafel om het over een wensen- en eisenpakket te hebben. Maar sinds dit voorjaar heeft de gemeente besloten om te starten met het tijdelijk overdragen van de erfpacht aan de projectontwikkelaars. Dat wil zeggen dat er direct kan worden begonnen met de bouw van de eerste nieuwe centrale bedrijfspanden op de uitgeleende kavels. Voorheen moest de ontwikkelaar al een huurdersovereenkomst sluiten voor de bouw kon beginnen, maar dat liet op zich wachten. De zorg van ondernemers is de machtspositie die Marktkwartier nu heeft. "Zij kunnen nu bouwen wat ze willen en er een hele hoge prijs aan verbinden. Dan is het voor de bedrijven niet meer rendabel om daar in te zitten uiteindelijk." Ze vrezen dat er uiteindelijk toch woningen komen als er te veel bedrijfsruimtes uiteindelijk niet in gebruik worden genomen. Om dit te voorkomen stapten ze als ondernemersgroep naar de rechter, maar die stelde ze in het ongelijk. Wat de gemeente doet - het tijdelijk overdragen van het grondeigendom - mag. Meerdere bedrijven proberen zich voor te bereiden op die toekomst zonder zekerheid. Miedema: "We zijn aan het zoeken buiten dit terrein, maar dat is echt het allerlaatste wat we willen." Volgens Van As is het van groot belang dat alle bedrijven op deze plek blijven. Dat zit hem volgens hem in het feit dat zaken die afnemen naar het centrum komen om al hun inkopen te doen en dat de gestroomlijnde logistieke puzzel het recept tot succes is: "Het is een waanzinnige hub in de stad. Als je bedrijven gaat verplaatsen en gaat lospeuteren dan ben je de hele succesformule kwijt. Dat heeft heel veel weerslag op Amsterdam en de omgeving. Ik denk dat dat besef er nu niet is." Het originele plan De gemeente is ervan overtuigd dat het originele plan nog steeds van kracht blijft. Echter, het is aan de projectontwikkelaars om uiteindelijk marktconforme aanbiedingen te doen aan de ondernemers: "Zowel Marktkwartier als de ondernemers hebben belang bij het bereiken van overeenstemming." De ondernemersvereniging dat er gebruik gaat worden gemaakt van een deel van de omgevingswet waaruit blijkt dat de bestemming van een kavel kan worden aangepast wanneer te weinig bedrijven zich er willen vestigen. Die optie bestaat door het financieel onhaalbare voor sommige van hen. Maar volgens de gemeente is daar weinig kans toe: "Dit is en zal de gemeentelijke inzet blijven omdat de gemeente het van groot belang vindt dat de desbetreffende bedrijfsruimte wordt gerealiseerd voor de stad." Volgens een woordvoerder van de wethouder voor Grond en Ontwikkeling is er alleen mogelijkheid tot bestemmingswijziging als de gemeente daarmee instemt, het Marktkwartier kan zit niet zelfstandig aangeven, omdat de verhuur niet lukt." De bouw van het eerste nieuwe pand zou na de zomervakantie-periode kunnen beginnen.