Onterecht vervolgde ambtenaar Ait-Taleb kritisch op behandeling ombudsman: "Prijs voor kritiek nog altijd hoog"

Saadia Ait-Taleb, de ambtenaar die in 2016 onterecht werd ontslagen en vervolgd voor valsheid in geschrifte, heeft zich uitgelaten over de conclusies uit het rapport van de ombudsman over Bureau Integriteit. Daarin laat ze zich ook uit over de manier waarop de politiek met het onderzoek omgaat. "De prijs van openlijke kritiek op het systeem is in Amsterdam nog steeds hoog." Na een slepende serie rechtszaken die op haar ontslag volgde, werd Ait-Taleb in 2020 van haar beschuldigingen vrijgesproken.  Nu klimt ze weer in de pen, vanwege het rapport Melden met vertrouwen, dat vorige week donderdag werd gepubliceerd en waarover nu veel te doen is, omdat de burgemeester de kwaliteit ervan in twijfel trekt. Het rapport is zeer kritisch over het Bureau Integriteit van de gemeente, dat klachten over integriteitsschendingen opvolging moet geven. Volgens Ait-Taleb laat het rapport zien dat 'dezelfde beschadigende patronen' die voor haar golden nog steeds bestaan. "Ik hoor er nog steeds over oud-collega's die mij benaderen. Niet omdat ik ernaar vraag, maar omdat ze niet weten waar ze anders terechtkunnen." 'Ondergraving van controlerend instrument' "Ze vragen om advies. Ik zeg hun altijd: spreek je uit, maak anderen deelgenoot, zoek elkaar op. Maar ik begrijp hun terughoudendheid ook. De prijs van openlijke kritiek op het systeem is in Amsterdam nog steeds hoog." Ait-Taleb noemt het zorgwekkend dat in de Amsterdamse politiek nu niet de uitkomst van het onderzoek, maar de methode ervan onderwerp van discussie is. "De ombudsman is juist bij wet onafhankelijk om te voorkomen dat macht bepaalt wat wel of niet onderzocht mag worden. Door zijn onderzoek nu zelf te laten toetsen, ondergraaft de raad de fundamenten van zijn eigen controlerende instrument." In de brief blikt Ait-Taleb ook terug op de zaak die tegen haar was aangespannen. "Het liep destijds volledig uit de hand omdat de checks and balances ontbraken. Na mijn vrijspraak kreeg ik een persoonlijk bericht van een raadslid dat zijn excuses aanbood omdat hij toen zijn rol als controleur niet goed had vervuld. Vandaag zie ik hetzelfde patroon terug en dat baart mij oprecht zorgen." Ait-Taleb wijst erop dat er kort na de schikking door de gemeente is beloofd dat er een Commissie Integriteit zou komen die herhaling zou moeten voorkomen. "Die is er anno 2025 nog steeds niet. Toen ik las dat de burgemeester nu zegt dat dit 'geen prioriteit' had, raakte me dat diep. Wie ooit aan de ontvangende kant van het systeem heeft gestaan, weet wat dit betekent: mensenlevens zijn beschadigd, maar kennelijk had dat geen hoge prioriteit." 'Mensen beschermen' "Ik schrijf dit niet uit persoonlijke rancune, maar vanuit een belofte die ik ooit aan mezelf heb gedaan", schrijft Ait-Taleb nu. "Dat wat mij, en de velen die destijds in mijn zaak zijn meegesleurd, is overkomen, een ander niet opnieuw mag overkomen." Ait-Taleb gaat ook in op de kritiek van burgemeester Halsema op het onderzoek. "Er wordt nu gesuggereerd dat het onderzoek te weinig casussen bevat om structurele conclusies te trekken. Maar de ombudsman is geen universiteit die kwantitatief onderzoek doet. Hij onderzoekt geen statistische trends maar bestuurlijke en systemische patronen." Ait-Taleb zegt te begrijpen dat de burgemeester 'haar mensen wil beschermen'. "Dat siert haar.Maar bescherming krijgt pas betekenis als ook de melders worden beschermd die juist op diezelfde mensen stuiten." "De burgemeester heeft gezegd dat ze bang was dat 'geen hond meer melding durfde te doen bij het bureau', uit zorg dat de oordelen in het rapport niet voldoende op de feiten zouden steunen. Maar die redenering keert de werkelijkheid om. Vertrouwen in het meldsysteem groeit niet door kritiek te vermijden of te verleggen, maar door eerlijk te kijken naar wat er misgaat en daar consequent naar te handelen."