Open Monumentendag: deze bijzondere gebouwen kun je dit weekend van binnen zien

Vijftig Amsterdamse monumenten zijn zaterdag en zondag gratis te bezoeken in het kader van Open Monumentendag. Ook worden er allerlei activiteiten georganiseerd. Het thema van dit jaar is 'feest', vanwege de 750e verjaardag van de stad. Sommige feestelijkheden gaan dit jaar daarom tot in de late uurtjes door. Het is al met al een flinke lijst aan monumenten en andere festiviteiten. Daarom hebben wij, op willekeurige volgorde, tien hoogtepunten op een rij gezet. Onderstaande monumenten gaan op zaterdag en zondag om 10.00 uur open en tot 17.00 te bezoeken, tenzij anders vermeld. Gemaal Zeeburg  Voor het eerst in zijn bestaan gaat het Gemaal Zeeburg open voor bezoekers. Het in 1943 gebouwde gemaal spoelde vroeger de Amsterdamse grachten schoon met water uit het IJ en pompt nog steeds overtollig water weg uit de grachten. Het gebouw staat op een schiereilandje tussen het Lozingskanaal en de Nieuwe Vaart en bevat vier pompen. Die zijn aangesloten op de enorme buizen die aan de oostzijde uit het gebouw komen en onder water verdwijnen. In het gebouw kun je dit weekend een rondleiding krijgen. Zeeburgerdijk 801 Het huis van Nassauwen Dit uit 1605 daterende pand is eigendom geweest van bekende regentenfamilies als Bas, Six en Tulp. Bij een verbouwing tot bank zijn in 1920 een natuurstenen pui en een trappenhuis met glas-in-loodraam aangebracht. Het pand wordt nu opnieuw verbouwd tot museum voor moderne kunst. Het is voor de eerste keer dat het pand open is tijdens Open Monumentendag. Op zaterdag kun je er om 14.00, 14.30 en 15.00 kijken naar een voorstelling van mimespeler Annabel Koele. Kloveniersburgwal 47 Universiteitsbibliotheek UvA Bij een monument zul je waarschijnlijk niet direct denken aan een gebouw dat nog geen twee weken open is. Maar de nieuwe universiteitsbibliotheek van de UvA huist voor een deel in het oude Binnengasthuisziekenhuis. Onder meer het gerenoveerde chirurgisch theater herinnert nog aan die tijd. Het is de plek waar studenten geneeskunde anatomielessen kregen. Na een verbouwing van twaalf jaar is de UB nu dus net open en zodoende voor het eerst te bezichtigen tijdens Open Monumentendag. Vendelstraat 2 De voormalige Rijksakademie aan de Stadhouderskade In 1875 opende in het pand aan de Stadhouderskade de Rijksakademie van Beeldende Kunsten. Het statige gebouw is een ontwerp van stadsarchitect Bastiaan de Greef. Sinds 1992 zit hier De Ateliers, een prestigieuze tweejarige postacademische instelling voor kunstenaars. Dit weekend stellen zij hun ateliers open voor bezoekers. Verder vind je in een uitbouw aan de achterzijde van het gebouw een tegelvloer van de Amerikaanse minimal art-kunstenaar Sol LeWitt.  Stadhouderskade 86 Atelier van kunstenaar Bas Kosters op de NDSM  De scheepsbouwloods op de NDSM-werf werd in 1920 gebouwd naar ontwerp van G.J. Langhout. De staalconstructie is uitgevoerd als vakwerk met geklonken verbindingen. Tegenwoordig is de enorme loods ter grootte van vier voetbalvelden een culturele broedplaats en evenementenlocatie. Je vindt er ateliers en uiteenlopende ruimtes voor exposities, theater, veilingen en feesten. Een bijzonder atelier dat je dit weekend kunt bezoeken is dat van kunstenaar en ontwerper Bas Kosters. Dat is op zaterdag vanaf 12.00 uur. NDSM-Plein 85 Boeddhistische Chinese tempel op de Zeedijk Het is niet voor het eerst dat je de Fo Guang Shan He Hua Tempel op de Zeedijk van binnen kunt zien, maar het is wel voor het eerst dat dit tijdens Open Monumentendag kan. Voordeel ten opzichte van een regulier bezoek is dat je er nu een introductie krijgt in de geschiedenis van de tempel, die vijfentwintig jaar geleden feestelijk werd geopend door (toen nog) koningin Beatrix. De tempel in traditionele stijl is een ontwerp van architect Fred Greven. Te bezoeken op zaterdag en zondag van 13.00-16.00 uur. Zeedijk 106 Depot Noord/Zuidlijn Behalve twee vitrines met bijna tienduizend archeologische voorwerpen tussen de roltrappen, bevat Station Rokin ook een depot met honderdduizenden andere vondsten die gedaan zijn tijdens de aanleg van de Noord/Zuidlijn. Het is voor het eerst dat dit depot tijdens Open Monumentendag te bezoeken is. Dat kan alleen op zaterdag, van 12.00 tot 17.00 uur. Rokin 115, ingang Zuidzijde Het Plantage Paleis  Dit pand aan de Nieuwe Herengracht dateert uit 1697 en werd ontworpen door architect Steven Vennekool in opdracht van een rijke bouwheer. Het patriciërshuis imponeert van de binnenkant nog meer dan van de buitenkant. De balzaal wordt vaker opengesteld voor bezoekers, maar dat geldt niet voor het deel van het pand waar nog altijd iemand woont. Ook dat woongedeelte kun je dit weekend bekijken. Nieuwe Herengracht 99 Een eerste glimp van de 'nieuwe' Gashouder Sinds begin dit jaar wordt er hard gewerkt aan de renovatie van de Gashouder op het Westergasterrein. Er komt namelijk een nieuwe verdieping onder het gebouw waar in de toekomst grote evenementen zullen worden georganiseerd. De grootschalige verbouwing duurt nog tot en met het eind van 2026. Voor het eerst kun je nu kijken hoe de werkzaamheden vorderen. Het ontwerp van de nieuwe ondergrondse verdieping komt van architect André van Stigt. Hij loopt op zaterdag en zondag rond om je hier alles over te vertellen. Klönneplein 1 Kapel van het voormalige Sint Jacobsgesticht De middenvleugel met daarin de voormalige kapel is alles wat er over is van het in 1866 geopende Sint Jacobsgesticht van architect Wilhelmus Jacobus Johannes Offenberg. De kapelruimte ziet er ook na diverse verbouwingen in grote lijnen nog hetzelfde uit als destijds. In de kapel zie je ook gebrandschilderde ramen die later werden toegevoegd. Op zaterdag kun je in de kapel om 11.30 een half uur lang luisteren naar het Amsterdams Kamerkoor. Plantage Middenlaan 52A