Pointer: 'Angstcultuur bij orkesten onder topdirigent Jaap van Zweden'

De Amsterdamse topdirigent Jaap van Zweden zou zich in meerdere orkesten schuldig hebben gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag. Dat meldt televisieprogramma Pointer op basis van grotendeels anonieme gesprekken met tientallen musici en andere ingewijden. "Hij schreeuwt naar je alsof je een kind van vier bent." De journalisten spraken de afgelopen maanden met meer dan vijftig musici, directie- en stafleden uit zeven van de orkesten die Van Zweden de afgelopen 25 jaar in binnen- en buitenland dirigeerde. Hij zou "harde, soms intimiderende" omgangsvormen hebben en collega's hebben "geschoffeerd en gekleineerd". Een aantal musici zei zich ziek te melden of kalmeringspillen te slikken wanneer Van Zweden het orkest dirigeert. Een musicus uit Hong Kong: “Het is niet alleen het orkest, iedereen is bang voor hem. Tot de directie aan toe.” Voor een aantal musici heeft het werken met de topdirigent "een blijvende impact" gehad. De meeste van de zes (voormalig) orkestbestuurders die Pointer sprak zeggen dat ze op de hoogte waren van "de zorgen rondom de omgang" van Van Zweden met musici. Maar officiële klachten of meldingen over zijn gedrag zouden de top zelden tot nooit hebben bereikt. "Intense toon" In een reactie aan het televisieprogramma zegt van Zweden dat hij "geschokt" is door het beeld dat over hem wordt geschetst. "De realiteit is dat ik als dirigent voortdurend mensen aanspreek op wat er beter kan. Soms gebeurt dat op intense toon en als dat in het bijzijn van 120 anderen gebeurt, is dat niet altijd prettig." Hij vervolgt: "Ik weet dat ik veeleisend kan zijn. Dat mag echter nooit een excuus zijn voor een werkomgeving die leidt tot verkramptheid of het gebruik van kalmeringsmiddelen." Van Zweden, die zijn carrière begon bij het Concertgebouworkest, is een van de meest bekende dirigenten van Nederland. Hij won meerdere prijzen en werd in 2011 in de VS gekroond tot dirigent van het jaar. De uitzending van Pointer is vanmiddag vanaf 16.00 uur te zien op YouTube.