Professor: oppassen voor 'wegjagen' Nederlanders uit de regio door subsidie voor expats

Professor Henri de Groot maakt zich zorgen over een ontwrichtende werking van het belastingvoordeel voor expats. Buitenlanders verdringen Nederlanders op de huizenmarkt en zorgen op termijn voor een drastisch andere samenstelling van de bevolking in de Amsterdamse metropoolregio. Al sinds 2017 stijgt het aantal inwoners van de Amsterdamse metropoolregio vrijwel uitsluitend door de komst van buitenlanders. Ondertussen verhuizen Nederlanders juist naar buiten de ruime omgeving van de hoofdstad. “Deze expatregeling heeft duidelijke negatieve effecten voor de toegankelijkheid van de woningmarkt voor Nederlanders.” De hoogleraar Regionaal Economische Dynamiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam waarschuwt voor het effect op de bevolkingssamenstelling op lange termijn. Ook wijst hij waarschuwend op het opdrijven van de huizenprijzen door expats die dankzij de belastingvrijstelling in de eerste vijf jaar veel meer te besteden hebben.  Spekkopers De Groot: “De voordelen voor Nederland van de subsidie aan expats zijn zeker niet eenduidig. Zo halen internationale bedrijven bijvoorbeeld ook Nederlanders weg bij bedrijven hier, zonder dat die meer gaan verdienen. Het subsidiegeld gaat deels naar internationale bedrijven, die minder kwijt zijn aan het betalen van hun werknemers. En natuurlijk naar huizenbezitters, die door vermogenswinsten spekkopers zijn.” De Groot, voormalig Kroonlid van de landelijke Sociaal Economische Raad, brengt met anderen de economie van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) jaarlijks in kaart. Een van zijn taken daarbij is de regio een spiegel voor te houden. Hij ziet al jaren dat de bevolking toeneemt door de komst van buitenlanders. Dat zijn niet alleen expats, maar ook arbeidsmigranten en vluchtelingen. Door die toename neemt hij een ‘verdringingseffect’ waar. De expatregeling is inmiddels al versoberd, maar bestaat nog steeds. Bestuurders en politici moeten volgens hem waakzaam zijn voor de gevolgen voor de bevolkingssamenstelling van hun regio. Aantrekkelijke woonstad De Groot neemt de laatste jaren ook waar dat een deel van de verwachte effecten van de coronatijd op de metropoolregio, niet uitkwam. De aanname was dat de mensen de stad uit zouden trekken, omdat thuiswerken een hoge vlucht nam. “Onder het mom van: ‘Ik hoef toch maar twee dagen per week op kantoor zijn, dan kan ik ook wel wat verder reizen.’ Het tegengestelde gebeurde: dat zegt iets over hoe mensen de metropoolregio als aantrekkelijke woonlocatie zien. Amsterdam lijkt eerder meer dan minder aantrekkelijk te worden.” De Groot schat in dat Amsterdam steeds meer en meer een woonstad wordt en hij ziet al dat de bedrijvigheid zich verplaatst naar elders. “Mensen willen het liefst in Amsterdam blijven wonen. De forensenstroom die voorheen náár de regio kwam om te werken, blijkt steeds meer de regio uit te gaan. Je ziet nu al dat het woon-werkverkeer meer gebalanceerd raakt.”