Raad van State: bestuurlijk verplaatsen van XR-activisten mocht niet (op deze manier)

Burgemeester Halsema mocht de demonstranten van Extinction Rebellion in september 2020 niet bestuurlijk verplaatsen op de manier waarop ze dat toen deed. Net als de rechtbank, oordeelt de Raad van State dat de demonstranten van hun vrijheid werden beroofd. Al jarenlang vinden er juridische procedures over de beslissing plaats. Op 6 mei van dit jaar vond er een zitting bij de Raad van State plaats en vanochtend is het vonnis gepubliceerd. Volgens de Raad van State was er een 'specifieke wettelijke grondslag' nodig en die grondslag gebruikte Halsema niet, ondanks dat die er wel was. Vrijheidsontneming Net als de rechtbank eerder oordeelde, vindt de Raad van State ook dat het ging om een vorm van vrijheidsontneming in de zin van artikel 15 van de Grondwet. Halsema gebruikte destijds artikel 175 van de Gemeentewet, dat 'een algemene noodbevoegdheid formuleert'. Dat artikel voldeed dus niet. Met artikel 176a had het wel gekund. "Dat artikel biedt de burgemeester de mogelijkheid op een door hem aangewezen plaats personen tijdelijk te doen ophouden, welke ophouding mede kan omvatten het overbrengen naar die plaats", schrijft de Raad van State. Wat de uitspraak van de hoogste bestuursrechter betekent voor het bestuurlijk verplaatsen van demonstranten in de toekomst moet nog blijken. Een woordvoerder van burgemeester Halsema laat weten dat goed is dat er nu een uitspraak ligt. "We gaan hem bestuderen." Verderop afgezet Bij een bestuurlijke verplaatsing zetten agenten demonstranten in bussen van het GVB. Ze zijn niet aangehouden, maar worden wel een heel stuk verderop afgezet in de hoop dat ze zich niet opnieuw bij dezelfde demonstratie aansluiten. Extinction Rebellion stapte in september 2020 naar de rechter nadat klimaatactivisten tijdens een demonstratie op de Zuidas in bussen werden gezet en werden verplaatst. De rechter oordeelde daarna dat het bestuurlijk verplaatsen niet had gemogen omdat de activisten van hun vrijheid werden beroofd. De gemeente ging daarna in hoger beroep en bleef soms demonstranten op deze manier verplaatsen.