Raadzaal op de schop: hoogte- en dieptepunten in het hart van de Amsterdamse democratie

Decennialang vormde de huidige raadzaal het decor van felle debatten en historische besluiten. Het hart van de Amsterdamse democratie was onder andere de plek waar burgemeester Van der Laan na zijn overlijden werd herdacht en waar het eerste homohuwelijk ter wereld plaatsvond. Nu de raadzaal deze zomer een grondige opknapbeurt krijgt, bespreken we samen met oud-raadsleden en bestuurders hun meest bijzondere herinneringen aan de zaal. "Er is eigenlijk niet zoveel veranderd", zegt Frits Huffnagel, die in 1998 voor de VVD in de raad zat, terwijl hij rondkijkt. "Het voelt wel vertrouwd." Dat is niet vreemd: afgezien van een paar kleine aanpassingen ziet de raadzaal er nog vrijwel hetzelfde uit als eind vorige eeuw. 4,6 miljoen De laatste renovatie vond plaats in 2012, maar deze zomer staat er een veel ingrijpendere opknapbeurt gepland. Waar toen 15.000 euro werd uitgegeven, gaat de zaal nu voor maar liefst 4,6 miljoen euro op de schop.  Nu de zaal er nog vertrouwd uitziet, komen er bij de oud-raadsleden vooral herinneringen naar boven van de vele debatten ze er gevoerd hebben. "We hebben hier jarenlang gediscussieerd over het terugbrengen van Koninginnenacht", vertelt Huffnagel. Daar wist hij uiteindelijk een meerderheid voor te krijgen door een deal met GroenLinks te sluiten. "Dat de nacht toen in 2004 terugkwam, was voor mij echt een hoogtepunt.” Niet iedereen was daar even blij mee. “Job Cohen dacht dat hij er een stokje voor kon steken”, zegt Huffnagel.  Plek van verbinding Ondanks dat de tegenstellingen in het debat soms scherp waren, was de raadzaal ook een plek van verbinding. In 2001 sloot Job Cohen er het eerste homohuwelijk ter wereld. Als staatssecretaris zat het homohuwelijk in zijn portefeuille en toen bekend werd dat hij burgemeester van Amsterdam zou worden, ontstond het idee om de eerste stellen in de raadzaal te trouwen, vertelt hij. Daarmee schreef de burgemeester geschiedenis. "Dat dit in Amsterdam mogelijk werd gemaakt, was echt geweldig." Ook bij moeilijke momenten vonden raadsleden en bestuurders elkaar in de raadzaal. Toen burgemeester Van der Laan kwam te overlijden, vond er een herdenking plaats waarbij er werd stilgestaan bij zijn burgemeesterschap. Eric van der Burg, die toen als wethouder in het college zat, was erbij: "Het was zwaar, maar ook mooi, omdat je zag dat de stad hem echt in de armen had gesloten." Ook oud-raadslid van de SP Erik Flentge kan zich de sfeer van toen nog goed voor de geest halen: "Het gonsde niet alleen hier in de raadzaal, maar in de hele stad."  Symboliek Op 12 juni wordt het nieuwe ontwerp van de raadzaal tijdens een openbare informatiebijeenkomst gepresenteerd, maar over hoe de zaal er na het onderhoud precies uit zou moeten zien, verschillen de meningen onder de oudgedienden. Huffnagel is wel te spreken over de huidige opstelling in de zaal, waarbij raadsleden in een halve cirkel tegenover het college zitten. "Als gemeenteraad controleer je natuurlijk het college van bestuur. Dat is zo wel duidelijk." Fatima Elatik, die in 2002 voor de PvdA in de raad kwam te zitten, ziet dat liever anders: "Ik hoop niet dat er afstand gecreëerd wordt tussen de raad en het college. Veel mensen voelen alsof ze het college omver moeten werpen, maar dat Haagse spelletje moet hier wegblijven. Hier hebben wij één verantwoordelijkheid en die dragen we samen. Ik hoop dat ze de symboliek erin houden."