Veertig jaar oude Amsterdamse broedplaats verdwijnt: "Weer een plek die verloren gaat"

Opnieuw verdwijnt er een culturele broedplaats in Amsterdam. Dit keer is Fort Knox aan de beurt. De plek was de afgelopen 40 jaar een thuishaven voor creatievelingen. Al die tijd was bekend dat ze er niet voor altijd konden blijven en nu gaat de gemeente de grond gebruiken voor 1800 nieuwe woningen. De bewoners hebben zich daarbij neergelegd, maar vrezen wel dat het voor kunstenaars zometeen onbetaalbaar wordt om zich in Amsterdam te vestigen. "Het is jammer dat we de boel al aan het afbreken zijn", zegt bewoner Noam, als ze een rondleiding over het terrein geeft. "Nu is het een teringzooi, maar het was hier altijd heel supermooi." Noam en haar vriend Matthieu woonden de afgelopen twee jaar in een van de woningen aan de Zuider IJdijk. Volgens Mathieu was de broedplaats altijd geliefd bij de buurt. "Sinds een paar jaar zit hier Hogeschool InHolland. Veel studenten maakten tussen de colleges door een ommetje langs Fort Knox." Dat is inmiddels verleden tijd, want deze week wordt alles wat nog op het terrein staat met de grond gelijkgemaakt. Vanaf begin volgend jaar wordt de grond hier opgehoogd. Daarna moeten er zo'n 1800 woningen gebouwd worden. De zogenoemde Baaibuurt is een van de plekken waar de stad iets wil doen aan het woningtekort. 'Vredelievende hippies' Van verzet tegen het vertrek is bij deze bewoners dus geen sprake. Misschien komt dat omdat ze die hoop al opgegeven hebben, maar Noam en Malou zeggen er in ieder geval begrip voor te hebben dat er woningen moeten komen. "Al zijn dat zijn geen woningen die wij kunnen betalen" "Je wilt ook geen imago krijgen van tegenstribbelende anarchist. We willen juist heel graag meewerken met het systeem en onze eigen plek daarin vinden. We hebben helemaal geen zin om ons boos te maken. Eigenlijk zijn we gewoon vredelievende hippies. Maar het zou fijn zijn als er weer meer creatieve plekken worden aangeboden." Dat soort plekken zijn er steeds minder, constateren Noam en Matthieu. De gemeente heeft wel beleid op broedplaatsen, maar volgens Matthieu zijn die niet geschikt voor kunstenaars die met groot materieel werken. 1500 euro Bovendien, zegt Matthieu, zijn dat geen broedplaatsen waar kunstenaars ook kunnen wonen. "Een kunstenaar heeft vaak geen geld voor een woon én een werkplaats." "En als ik nu ergens een woning moet huren, moet ik ook fulltime gaan werken", zegt Noma, "Dit soort plekken zijn gemaakt voor mensen die iets terug kunnen geven aan de stad." "Als je 1500 euro moet betalen voor een kamer, dan moet je zoveel werken dat je geen tijd meer hebt om te bestaan. Dan heb je geen tijd meer om creatief te zijn of nog iets te kunnen betekenen voor je buren. Dan krijg je het fenomeen waarbij mensen hun eigen buren niet kennen. Maar uiteindelijk zijn het je buren die het dichtst bij je kunnen staan." Grafsteen Maar dat ze moeten vertrekken hebben Noam en Matthieu inmiddels dus geaccepteerd. Net als hun buurvrouw Malou, die op de dijk alvast een monumentje (bestaande uit brokken van een grafsteen) heeft gebouwd. Malou heeft inmiddels ander onderdak gevonden. "Ik ga zometeen op een boot wonen, maar daar woon ik alleen. Daar ga ik niet hebben wat ik hier heb, dat je met mensen woont, elkaar inspireert en het beste uit elkaar naar boven haalt." Matthieu denkt dat dit soort plekken in de toekomst alleen nog buiten de stadsgrenzen te vinden zullen zijn, maar Malou hoopt dat het niet zover komt: "Amsterdam stond altijd bekend als een stad waar veel kunstenaars zich thuis voelden, waar mensen naartoe trokken omdat ze hiernaar op zoek waren. Nu moeten mensen dit inderdaad buiten de stad zoeken. Maar dit is iets wat je als stad zou willen hebben denk ik."