Verdachte moord op 17-jarige Lisa voor het eerst voor rechter: wat valt er te verwachten?

Vandaag staat de verdachte van de moord op de 17-jarige Lisa voor het eerst voor de rechter. De man wordt ook verdacht van een verkrachting aan de Weesperzijde. Wat staat er in de rechtbank vandaag te wachten? De eerste zitting staat gepland om te beginnen om 09.30 uur en draait om de strafzaak 'Areca', waar de moord- en zedenzaak onder vallen. De naam heeft niets te maken met de verdachte of de moord op Lisa. Zo'n naam wordt door een computer gekozen en in dit geval kwam daar de naam van de plant uit de palmenfamilie uitrollen.  Een heel proces van een rechtszaak bestaat vaak uit drie soorten zittingen. Een pro-formazitting, bij grote zaken vaak meerdere, regiezittingen en de inhoudelijke behandeling. Bij de inhoudelijke behandeling wordt het hele dossier besproken, komen de officieren van justitie en de advocaat van de verdachte aan het woord en komt het OM met een strafeis. Bij een regiezitting kunnen advocaten of het OM onderzoekswensen indienen, zoals het horen van een nieuwe getuige, en wordt de stand van zaken van het onderzoek besproken. Pro-formazitting De zitting van vandaag is een pro forma. Bij zo'n pro-formazitting gaat het veelal om de verlenging van de voorlopige hechtenis van de verdachte. Na een bepaalde periode moet de rechtbank namelijk die beslissing nemen. Maar net als bij een regiezitting kunnen advocaten onderzoekswensen indienen en wordt de stand van het onderzoek besproken.  Doordat het de eerste pro-formazitting is, komt er ook in veel gevallen informatie naar buiten die nog niet bekend was. Dat zou in dit geval bijvoorbeeld kunnen gaan om de nacht van de moord op Lisa, maar ook nieuwe informatie over de zedenzaak of over de identiteit van de 22-jarige verdachte.  Wie is de verdachte? Want over zijn identiteit is veel te doen. De man heeft verklaard wie hij is en wat zijn leeftijd is, maar het OM kan zijn identiteit zelf niet vaststellen. Dat komt doordat identiteitsdocumenten bijvoorbeeld ontbreken. Daarom staan er in verschillende landen informatieverzoeken uit om achter meer info te komen over wie hij nou precies is, want dat is voor het Openbaar Ministerie nog altijd niet helemaal zeker.  Afgelopen vrijdag publiceerde Het Parool een verhaal waarin meer duidelijk werd over wat de man tegen de politie zou hebben verklaard over zijn identiteit. Volgens de krant komt de man uit Nigeria en noemt hij zichzelf Chris Jude, een naam die hij pas lang na zijn geboorte zou hebben gekregen. De man zou geen officiële achternaam hebben, maar gebruikt hij twee voornamen die hij tijdens zijn jeugd in verschillende weeshuizen zou hebben gekregen.  Want de krant schrijft dat wees- en opvanghuizen de jeugd van de man hebben getekend. Hij zou in zes weeshuizen hebben gezeten in het zuiden van Nigeria, maar werd constant weggestuurd vanwege zijn 'instabiele mentale toestand', waardoor hij als onhandelbaar wordt beschouwd. Zo zou hij stemmen horen in zijn hoofd die zeggen wat hij moet doen, waarna hij later wakker wordt en zich niks meer zou kunnen herinneren.  Hij verlaat uiteindelijk Nigeria en reist vermoedelijk via Niger, Algerije en/of Libië naar Tunesië, waar hij in een opvanghuis terechtkomt. Vanuit Tunesië zou hij de oversteek hebben gemaakt per boot richting Lampedusa, het Italiaanse eiland waar veel vluchtelingen naartoe komen. Vanuit Italië zou hij via Frankrijk en Duitsland uiteindelijk in Nederland op 21 juni van dit jaar aankomen. Via Ter Apel komt hij terecht in het asielzoekerscentrum aan de Hogehilweg in Zuidoost.  Moord op Lisa Lisa fietste met haar elektrische fiets in de nacht van 19 op 20 augustus vanuit de omgeving van het Leidseplein, na een avond uitgaan, naar haar woonplaats Abcoude. Die rit duurt op een e-bike ongeveer een half uur. Ze fietste over de Holterbergerweg, een kilometerslang recht stuk dat door Duivendrecht en daarna door Zuidoost gaat, toen ze zelf de politie belde dat ze werd lastiggevallen.  Op het stuk ter hoogte van de golfbaan en het tuinpark gaat het mis, terwijl de politie nog aan de lijn is. De agenten waren niet op tijd om haar te redden. Veertig minuten nadat ze vertrok vanuit het centrum werd haar lichaam langs het water in de berm bij de Holterbergweg gevonden.  Een dag later werd de verdachte aangehouden in het asielzoekerscentrum aan de Hogehilweg voor een verkrachting aan de Weesperzijde een week eerder. De volgende dag maakte de politie bekend dat hij ook wordt verdacht van de moord op Lisa. Op basis van camerabeelden, dna-onderzoek en gevonden spullen in het water bij de Hogehilweg.   Op de persconferentie van de driehoek (burgemeester, politie en justitie) werd bekendgemaakt dat de man ook werd verdacht van een poging tot seksueel geweld, tevens bij de Weesperzijde, op 10 augustus. Die verdenking staat vooralsnog niet op de tenlastelegging, de officiële aanklacht van het Openbaar Ministerie.  Geen ontkenning, ook geen bekentenis Uit het verhaal van Het Parool over de identiteit van de man kwam ook naar voren dat hij tijdens de verhoren met de politie veel zou hebben geantwoord. De man zou volgens de krant ook de aantijgingen niet hebben ontkend, maar hij zou ook nog geen bekentenis willen afleggen. Hij zegt geen idee te hebben wat er die nacht gebeurd is, en herhaalt dat hij zich niets kan herinneren.  Een belangrijk gedeelte van de strafzaak zou dan ook in het teken staan van het feit of hij volledig toerekeningsvatbaar was bij de misdrijven. Dat moet het Pieter Baan Centrum eerst gaan onderzoeken. Als hij dat niet zou zijn, dan kan hij niet worden veroordeeld tot een gevangenisstraf, maar wel tbs. Omdat hij een zogenoemde 'criminele vreemdeling' is, zal er na zijn behandeling worden gekeken of hij kan worden uitgezet naar het land van herkomst.  Zijn mentale toestand wordt morgen niet inhoudelijk besproken, net als de rest van de zaak. Dat wordt pas gedaan tijdens de inhoudelijke behandeling, maar het gaat nog wel even duren voordat die zitting komt. De verdachte is zelf wel aanwezig bij de pro forma vandaag, dat heeft zijn advocaat eerder aan AT5 laten weten. Of de familie van Lisa aanwezig is, is nog niet bekend. De familie blijft graag in de anonimiteit.  Impact na moord Lisa is groot De impact na de moord op de 17-jarige Lisa was groot in de stad en de rest van het land. Zo ontstond er een gigantische bloemenzee aan de Holterbergerweg, werd er een herdenking gehouden tijdens de kermis in Abcoude, werd er een stille tocht georganiseerd door bewoners van de COA-locatie aan de Hogehilweg en werd er meerdere keren in voetbalstadions voor haar geapplaudisseerd.  Ook bracht het overlijden de landelijke discussie over de veiligheid van vrouwen op straat weer vol op gang. Zo was er een fietsersprotest in de nacht om aandacht te vragen en werden er honderdduizenden euro's opgehaald voor de campagne 'Wij eisen de nacht op'. Uit onderzoek van AT5 onder 2100 Amsterdammers bleek ook dat zeven op de tien mensen specifieke plekken in de stad mijdt vanwege een onveilig gevoel. Onder de duizend vrouwelijke panelleden die meewerkten aan het onderzoek ligt dat percentage zelfs op 85 procent. Daarnaast zijn meer vrouwen zelfverdedigingscursussen gaan doen.  De gemeente Amsterdam en Ouder-Amstel, waar Duivendrecht onder valt, hebben meerdere maatregelen genomen rond de Holterbergerweg. Amsterdam trok daarnaast zes miljoen euro uit voor extra maatregelen om vrouwen beter te beschermen tegen geweld en werd de plek waar Lise om het leven werd gebracht een permanente herdenkingsplek.