Woningbouwprojecten, scholen en bedrijven dreigen vertraging op te lopen door overvol stroomnet

Het Amsterdamse stroomnet zit overvol en dat gaat de komende jaren grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van de stad. Dat schrijft het college vandaag in een raadsinformatiebrief. Door de zogenoemde netcongestie dreigen onder andere woningbouwprojecten, scholen en verduurzamingsplannen vertraging op te lopen óf zelfs stil te vallen.  Op dit moment staan er in de regio Amsterdam 591 klanten op de wachtlijst voor een nieuwe of zwaardere aansluiting, waaronder bedrijven, scholen en voorzieningen. Naar verwachting loopt dit aantal de komende jaren ook verder op. Volgens het college blijft het elektriciteitsnet nog minimaal tien jaar overbelast. Pas vanaf 2032 komt er stapsgewijs extra capaciteit beschikbaar, met een uitloop tot 2036. ''Tot die tijd komen nieuwe aanvragen op de wachtlijst en is er weinig zekerheid.'' De impact voor de stad is groot. De gemeente heeft zo'n 2000 eigen projecten in kaart gebracht die tussen nu en 2036 stroom nodig hebben. Meer dan de helft daarvan bestaat uit een combinatie van wonen en niet-wonen. Uiteindelijk bleek dat bij 1600 projecten netcongestie een serieus risico vormt. Bij 200 projecten, die al in de aanbestedingsfase zijn of bijna gerealiseerd worden, dreigt ook vertraging. Sommige projecten kunnen bij oplevering mogelijk niet eens open. Voor deze projecten wordt gekeken of er alternatieve stroombronnen mogelijk zijn.  Oplossingen duur, ingewikkeld en juridisch ingewikkeld  Tussen nu en 2032 staan er ongeveer 100.000 nieuwe woningen gepland. Voor deze woningenbestaat het risico dat ze niet worden gebouwd als er geen oplossing komt om ook de bijbehorende voorzieningen te realiseren, zoals scholen, supermarkten en parkeerplaatsen. Bij het uitblijven van extra maatregelen of financiering, raakt volgens de gemeente de bouw van circa 30.000 woningen vertraagd. Bovendien kunnen zo’n vijftig onderwijsvoorzieningen, waarin vaak ook kinderopvanglocaties zijn gehuisvest, niet worden gebouwd. Nog eens vijftig kunnen niet worden gerenoveerd of uitgebreid. Andere projecten die mogelijk niet doorgaan, zijn drie nieuwe opvanglocaties voor Oekraïense vluchtelingen. Ook de OBA Next, het Flevoparkbad en het De Mirandabad kunnen niet worden gerealiseerd of verduurzaamd als er geen nieuwe oplossingen worden gevonden.  Maar die oplossingen zijn vaak duurder, inefficiënter en juridisch ingewikkeld, waarschuwt het college. Ook kunnen veel projecten niet zonder een vorm van tijdelijk regelbaar vermogen, zoals batterijen, gas of (biodiesel)aggregaten of groene waterstof. Het gebruik van fossiele brandstoffen gaat bovendien gepaard met extra uitstoot van broeikasgassen en schone, kleinschalige alternatieven zijn vaak kostbaar en niet altijd betrouwbaar genoeg.  Miljoenen euro's per jaar Het overvolle stoomnet heeft daarbij ook grote financiële gevolgen. Het college heeft 5 miljoen euro gereserveerd om bij acute knelpunten bij te springen. Voor de komende tien jaar wordt geschat dat er jaarlijks zo’n 10 miljoen euro nodig is om belangrijke projecten toch door te laten gaan. Wel is dit nog een 'eerste grove inschatting' die de komende tijd verder wordt uitgewerkt.  De gemeente blijft monitoren hoe het bestaande net beter gebruikt kan worden. En door projecten met groot maatschappelijk belang voorrang te geven, zijn vorig jaar 138 klanten van de wachtlijst gehaald. Dat gebeurt bijvoorbeeld door stroom af te nemen buiten de piekuren, via zogeheten flexibele contracten. Deze aanpak start in Noord en wordt de komende jaren uitgebreid naar andere stadsdelen. Volgens het college zijn er geen 'quick fixes' meer. De structurele uitweg ligt in het uitbreiden en verzwaren van het stroomnet, met nieuwe elektriciteitsstations en kabels. Dat gaat tijd kosten. "Dat vraagt van ons een lange adem en ook de komende jaren scherpe keuzes."