Zorgen bij hulporganisaties over toenemende dakloosheid: "Te weinig opvang voor gezinnen"

Steeds meer dakloze Amsterdammers kloppen aan bij hulporganisaties. Vooral vrouwen en gezinnen die dakloos zijn of dat dreigen te worden zoeken hulp. Ook stijgt het aantal economisch dakloze gezinnen, net als de wachtlijsten bij de opvang. Dat blijkt in een nieuw verschenen rapport over dakloosheid in de stad.  Niet lang geleden werd voor het eerst in Amsterdam een compleet beeld geschetst van het aantal dak- en thuislozen in de stad. Toen bleek dat 11.065 mensen geen vaste woon- of verblijfplaats hebben, waaronder 1446 kinderen bij. Veertien kinderen leefden zelfs op straat. Hulporganisaties zeiden toen dat het probleem nog nooit zo groot is geweest. Het statistiekbureau van de gemeente publiceert nu een nieuw rapport met interviews met professionals, dak- en thuislozen en analyseerde cijfers over 2023 en 2024. Op basis daarvan kwamen ze tot de volgende conclusies. Meer roep om hulp Steeds meer dakloze mensen kloppen aan bij hulporganisaties als De Straatalliantie of de Regenboog Groep. Zij zien vooral een toename van (zwangere) vrouwen en gezinnen met kinderen. Volgens een geïnterviewde medewerker is er te weinig opvang voor gezinnen. "Er is zelfs een wachtlijst voor de noodopvang", vertelt hij.  Eén respondent vertelde dat bij hem de wachtlijst voor wachtlijstbegeleiding langer was, dan de wachtlijst voor een woning. De Straatalliantie ziet ook een toename in het aantal dakloze gezinnen. Zij geven aan soms niets voor ze te kunnen doen, wanneer zij geen binding hebben met de stad of als ze als zelfredzaam worden gezien. Dat er nog steeds geen winteropvang is voor gezinnen, is volgens de Straatalliantie ook een groot probleem. Zij wijzen op situaties waarbij gezinnen in auto's of een berging slapen.  Ook verwarde mensen, mensen die uit detentie komen en ongedocumenteerden kloppen vaker aan.  Economisch daklozen Economisch dakloze personen zijn dak- of thuislozen waarbij geen verslaving, zeer ernstige schulden of psychiatrische problemen spelen. In 2024 waren er bijna twee keer zoveel economisch daklozen als het jaar daarvoor: 301 tegenover 148. Ook wordt de wachttijd voor de begeleiding van die gezinnen langer. HVO-Querido vermoedt dat de toename van hulpvragen bij economisch daklozen komt, doordat het stigma op economisch daklozen is afgenomen. De Regenboog Groep kijkt succesvol terug op een initiatief begin 2024 waarbij economisch daklozen een paar maanden tijdelijk in de Stopera konden overnachten. Ze hadden hier graag een vervolg op gezien. Jarenlang geen eigen woning Weinig mensen die in 2024 in de tijdelijke opvang zaten, stromen door naar een vaste woonplek in de stad. Wel zijn er meer mensen dan voorgaande jaren geholpen aan een woning in een andere gemeente. In de passantenhotels of -pensions duurt de doorstroom naar een eigen woning gemiddeld 38 maanden. Dat is meer dan drie keer zo lang als de ambitie van de gemeente, die is maximaal twaalf maanden.  In 2024 waren er meer meldingen van dreigende huisuitzettingen dan het jaar daarvoor. Toch waren er slechts 35 daadwerkelijke woningontruimingen. Dat komt waarschijnlijk door de meldingsplicht voor deurwaarders, waardoor er eerder hulp kan komen. Bij daadwerkelijke ontruimingen ging het relatief vaak om alleenstaande mannen tussen de veertig en vijftig. Veiligheid opvanglocaties Sommige dakloze respondenten gaven aan zich onveilig te voelen in opvanglocaties. Mensen kwamen in aanraking met geweld, agressie, alcohol- en drugsgebruik. Ook waren er respondenten die vertelden hoe ze in de opvang in een neerwaartste spiraal terecht zijn gekomen, met drugsgebruik en agressie tot gevolg. Opvanglocaties voor kinderen en jongeren werden wel als veilig ervaren. Woensdag 3 december wordt het onderzoek besproken in de commissievergadering SED (Sociaal, Economische Zaken en Democratisering).