Bewonersgroep werd onterecht verdacht van subsidiemisbruik: "Zijn tot op het bot afgebroken"

Flinke opluchting bij stichting Hart voor de K-buurt nu uit extern onderzoek blijkt dat het geld dat ze van de gemeente kregen grotendeels doelmatig is uitgegeven. Maar het heeft de vrijwilligers ook flink beschadigd. Doodzonde, vindt buurtinitiatieven-expert Teun Gautier: "Ga nou eens uit van vertrouwen." Het begon zo'n negen jaar geleden als actiegroep die protesteerde tegen plannen van de gemeente, maar inmiddels is Hart voor de K-buurt uitgegroeid waar buurtbewoners met diezelfde gemeente kunnen meepraten. Een van hun eerste wapenfeiten stamt uit 2017, toen de groep als actiegroep met succes in verzet kwam tegen een voorstel van het GVB om de directe metroverbinding tussen Gaasperplas en Centraal Station af te schaffen. Inmiddels is ook een nieuwe woonwijk naar wens van mensen uit de buurt aangepast en staat er een gloednieuwe bibliotheek. Ook is er geïnvesteerd in een eigen plek in de Klieverink-flat, waar naast een vergaderruimte ook plek is voor jongeren. Om te gamen, muziek te maken of een podcast op te nemen. Dat gebeurt grotendeels met geld van de gemeente dat Hart voor de K-buurt. In 2023 kregen ze bij elkaar zo'n 184.000 euro. Nadat er bij het stadsdeel Zuidoost vraagtekens waren over de vraag of dat geld wel goed was besteed, maakte de gemeente in mei bekend een extern onderzoek te laten uitvoeren. Vorige week werd uit dat onderzoek duidelijk dat er, een paar telfouten en een dubbele declaratie daargelaten, volledig doelmatig is gehandeld door Hart voor de K-buurt. 'Afgebroken' De mensen achter het platform zijn blij met de conclusies uit het onderzoek, maar zeggen nu wel 'kapot' en 'tot op het bot afgebroken' te zijn. Een groot deel van de subsidiestromen werd ingetrokken, projecten werden stopgezet en de mensen die zich voor de buurt inzetten liepen reputatieschade op.  "In de wijk word je soms met de nek aangekeken", zegt Brantjes. "Ik zou een nieuwe motor rijden, maar die motor is 31 jaar oud. Er wordt van alles bij bedacht om het maar te laten struikelen. Dat is heel vervelend, want dan zet je je energie niet meer in voor een goede buurt, maar dan ben je alleen maar bezig met gedoe." Doodzonde, vindt Teun Gautier. Hij is co-auteur van het boek Een wereld van gemeenschappen, waarin hij beschrijft hoe bewonersinitiatieven, die vanuit hun leefwereld denken, volgens hem vaak efficiënter zijn dan projecten van de gemeente, die in een zogenoemde 'systeemwereld' denkt. Gautier richtte een platform op dat verschillende burgerinitiatieven probeert te helpen. In Amsterdam wil de gemeente het stadsbeleid al jaren democratischer maken: dus meer inspraak van bewoners. Hart voor de K-buurt werd altijd gezien als lichtend voorbeeld van hoe dat eruit zou moeten zien. "Ze zijn zeer efficiënt", zegt Gautier. "Er is voor ongeveer een miljoen in geïnvesteerd en ze hebben qua waarde meer dan honderd miljoen opgeleverd." Maar volgens Gautier laat het gedoe over geld van de laatste maanden zien dat Amsterdam juist een moeilijke stad is voor bewoners die mee willen praten. "De gemeente Amsterdam is echt een negatieve uitzondering. Het gaat hier echt slecht, vind ik." Volgens Gautier komt het onder meer omdat Amsterdam een grote gemeente is. "De kans dat je wethouder ook tegenkomt op de voetbalclub, is in een dorp makkelijker dan in Amsterdam. Maar er is ook een bepaald dedain van de grote stad. Van: Wij hebben het uitgevonden, wij weten hoe het zit." In het externe onderzoek, dat werd uitgevoerd door onderzoeksbureau BMC, wordt beschreven hoe de relatie tussen Hart voor de K-buurt en stadsdeel Zuidoost ernstig verstoord is geraakt. De onderzoekers stellen dat het stadsdeel zich daarbij niet constructief heeft opgesteld. Ook zou Hart voor de K-buurt door de anonieme brieven slachtoffer zijn geworden van laster. 'Geïntimideerd' De onderzoekers vinden ook dat Hart voor de K-buurt bepaalde zaken beter hadden kunnen aanpakken. In het rapport is bijvoorbeeld te lezen dat ambtenaren zich geïntimideerd voelden omdat ze met naam en toenaam werden benoemd in artikelen die op de website van de bewonersgroep verschenen. "Ik kan me dat helemaal voorstellen dat dat intimiderend is geweest", zegt Mike Brantjes. "Maar ons is één keer bekend dat dat is voorgekomen. Die naam hebben we toen ook gelijk verwijderd. Ik vind het eerlijk gezegd onvergelijkbaar met wat wij allemaal hebben moeten doorstaan." Wel staat in het onderzoek dat Hart voor de K-buurt significant meer doet dan waar de gemeente voor betaalt. Het tegenovergestelde van waarvan ze even verdacht werden, zou je kunnen zeggen. Hoewel de uitkomsten van het onderzoek positief waren voor Hart voor de K-buurt, is er door het nieuws daarover 'ongelofelijk veel schade geweest', vindt Gautier. "Dit is een vernederende manier om met mensen om te gaan. Het gaat om mensen die hart hebben voor de buurt. Het heeft veel tijd gekost. Er zijn honderden uren gestoken in het verzamelen van bonnen in plaats van dingen die ertoe doen. Uren die niet besteed zijn aan oppasmoeders in speeltuinen bijvoorbeeld. Weet je hoe belangrijk die zijn? Oppasmoeders in speeltuinen zijn goud." "Bovendien zijn er subsidies en aanvragen stopgezet. Nu moeten we herstellen. De gemeente moet dit aangrijpen om het anders te doen. Het advies in het onderzoek zegt een paar dingen heel helder: ga herstellen, geef structurele subsidies - Hart voor de K-buurt heeft zich al lang bewezen - en zorg dat er een contactpersoon is voor Hart voor de K-buurt, iemand die ook wat te zeggen heeft bij de gemeente." Bij Hart voor de K-buurt gaan ze voorlopig gewoon door waarmee ze bezig waren. Mike Brantjes is er nog steeds van overtuigd dat deze manier van participatie de toekomst heeft. "Maar we moeten dan wel erkennen dat deze methode werkt. Dat is niet eindeloos praten met elkaar, maar ervoor zorgen dat er steeds een klein stukje gedaan wordt. Daar krijgen mensen energie van, want dan zien ze vooruitgang. Dan zien ze een studio voor jongeren. Jongeren die op het rechte pad komen. Wat mij betreft is dat veel belangrijker dan een zoveelste conferentie over armoedebestrijding."